Ülkemizde en sık rastlanan hipertiroidi (zehirli gıautr-iç guatr) nedenlerinden biridir. Çoğu kez tiroid bezinin çok çalışması ile oluşan ve hipertiroidi olarak isimlendirilen toksik tablonun nedenidir. Bazen hipertiroidi belirtileri, bazen guatr, bazen de göz ve deri belirtileri ile kendini gösterir. Vücudun müdafa sitemleri ile ilgili (otoimmün) bir hastalıktır. Basedow-Graves hastalığında kendiliğinden oluşan otoantikorlar tiroid hormon yapımını artırır. Basedow hastalığında antikor yapımını uyaran sistemin henüz tam olarak anlaşılmış olduğunu söyleyemeyiz. Bu hastalığın oluşmasında genetik önemli rol oynar. Dolayısıyla, bir ailede birden fazla fertlerde ve özellikle kadınlarda görülür. Kendisinde Graves hastalığı tespit edilen bir kadın diğer aile fertlerine de bunu bildirerek onların da bu hastalıktan haberdar olmalarını sağlamalıdır.
Basedow hastalığının bulguları :
Sinirlilik, aşırı heyecan ve duygusallık: Yüksek tiroid hormonları bütün organlarımızı etkilediği gibi beynimizi ve ruhsal durumumuzu da etkiler. Hipertiroidi'de hafıza ve konsantrasyon da bozulur. Bu hastalarla geçinmek de oldukça zordur. Küçük olaylar karşısında bile ani olarak parlarlar, etraflarını çok defa kırarlar, sonra da bunu ben niye yaptım diye üzülürler.
Kilo kaybı: İştahın iyi olmasına karşın hasta zayıflar. Bazı şişman hastalar zayıflamalarına sevinmektedir. Ancak unutmamak gerekir ki bu hastalıkta yağ erimesi yerine kas erimesi gelişmekte ve dolayısıyla kas zayıflamasına neden olmaktadır. Bunun sonucu hastalar merdiven çıkmakta zorlanır, hatta taranma veya diş fırçalama sırasında ellerini yukarı kaldırmakta güçlük çekerler.
Sıcaklıkta artma: Bütün vücut dokularının çok hızlı çalışması sonucu vücut sıcaklığı artar. Bunun sonucu olarak bu hastalar derin bir şekilde solurlar. Çok defa kadınlar bu sıcaklık hissini menopozda görülen sıcak basması ile karıştırırlar. Ancak, menopozdaki sıcak basmaları zaman zaman görülmesine rağmen hipertiroidi'deki sıcaklık devamlıdır.
Titreme: Titreme özellikle ellerde görülür. Bu, daha fazla ince titreme dediğimiz normal insanlarda da görülen titreme ile karıştırılır. Bazı ev hanımları ise çay servisi yapmakta çok güçlük çektiklerini söylerler.
Çarpıntı: Çarpıntı, birçok hastanın ilk şikayet ettiği belirtilerden biridir. Hasta yürüdüğü zaman ve çok defa istirahatta iken kalbinin fazla çarptığını hisseder. Bazen "kalbim sanki çıkacakmış gibi çarpıyor" der. Bazı hastaların, kalp hastası oldum diye önce bir kardiyologa başvurduğunu çok işitilir.
Saç dökülmesi: Hipertiroidili hastaların saçları ince ve yumuşaktır. Kolaylıkla dökülür. Saç dökülmesi hem hipertiroidi ve hem de hipotiroidi durumlarında meydana gelir. Her iki durumun da tedavisi sonucu saçlar yeniden çıkar.
Cilt ve tırnaklarda değişiklik: Cilt yumuşar. Sıcak ve nemlidir. Nadir olarak hastalar yaygın kaşıntıdan şikayet ederler. Özellikle bacakların ön kısmında cilt kalınlaşması görülebilir.
Barsak hareketlerinde artma: Bazı hastalar artmış barsak hareketlerinden ve yumuşak dışkılamadan yakınır.
Kuvvet azalması: Hastalık, daha fazla omuz ve bacakların uzun kaslarını tutuğu için özellikle çalışan hastalarda bu daha da belirgindir. Çok defa hastalar merdiven çıkmakta zorlandıklarından şikayet ederler. Bu durum tedaviden sonra ortadan kalkar.
Mensturasyonda (aybaşı) azalma: Mensturasyon periyotlarında azalma görülür. Bazı hastalarda yumurtlama azalır ve çocuk yapma özelliği kaybolur.
Sekste azalma: Bazı hastalarda seks arzusunda artma görülse de genel olarak azalır. Bazı erkek hastalarda östrojen hormonundaki artışa bağlı olarak memelerinde büyüme görülür. Bu durum tedaviden sonra ortadan kalkar.
Ekzoftalmi (Gözlerin öne doğru fırlaması): Gözlerin dışa doğru fırlaması, genelde Basedow-Graves hastalığında %50 vakada görülür. Bazı hastalarda bu bulgu hafif seyrettiği için hastalar bunun farkına varmazlar. %5 vakada ise ciddi rahatsızlıklara neden olur.Ekzoftalmi genelde iki gözü de tutar. Ancak iki göz arasında farklılıklar olabilir. Bazen tek taraflı da olabilir. Ekzoftalmi yavaş veya hızlı bir şekilde gelişebilir. Ancak ciddi göz bulguları çok nadir olarak görülür.
Bu hastalıkta üç türlü tedavi yöntemi mevcuttur.
· Antitiroid ilaç tedavisi,
· Cerrahi tedavi (tiroidektomi),
· Radyoiyot tedavisi (atom tedavisi),
Birçok hasta ilaç tedavisi ile kontrol ve tedavi edilebilir. İlaç tedavisi ile kontrol edilemeyen hastalar için diğer iki seçenek uygulanır.Çok yaşlı hastalarda ve çeşitli nedenlerle cerrahiden kaçınılan hastalarda atom tedavisi (radyoaktif iyot) tercih edilir. Atom tedavisi hastaya radyoaktif iyot verilerek tiroid bezinin ameliyatsız tahrip edilmesidir. Atom tedavisinin avantajları hastayı olası ameliyattan kurtarması, dezavantajları ise uzun dönemde olası baş ve boyun kanserleri açısından tehlike oluşturmasıdır. İlaç tedavisi ile kontrol edilemeyen hastalarda, cerrahi tedavi önünde tıbbi ya da sosyal bir engel yok ise hormon etkilerini baskılayıcı tedaviyi takiben cerrahi tedavi tercih edilmelidir.