Rektal prolabsus kelime anlamı ile kalın bağırsağın son kısmının makattan dışarı çıkması halidir. Dışarı çıkan kısım sadece bağırsağın içini döşeyen mukoza denilen ıslak örtünün dışarı çıkması şeklinde olabilirken, daha ileri dönemlerde bağırsağın tüm kalınlığı ile dışarı çıkma şeklinde olabilir.
Ben hastalarıma giydiğim eldiveni elimden çıkararak gösteririm. Eldiveni çıkarırken eldiven parmakları nasıl parmaklarıma yapışarak geriye doğru çıkıyorsa, kalın bağırsak da makattan benzer şekilde çıkar.
Rektal prolabsusun nedeni sık olarak kabızlıktır. Hasta sürekli sert ve şekilli büyük abdest yapıyorsa,yıllar içerisinde sürtünme etkisi ile çeşitli seviyelerde rektal prolabsus gelişir.
Makat kanalında bulunan büyümüş hemoroid memeleri de büyük abdest yapma esnasında aşağı doğru kuvvet uygulayarak ilerleyen zamanla rektal prolabsusa neden olabilirler.
Kadınlarda çok ve sık doğum yapmak o bölgenin kas yapısını zayıflatarak ileri yaşlarda rektal prolabsus gelişmesine neden olabilir. Yine makat bölgesinin kas kontrolünü yapamayan felçli ve yatalak hastalarda rektal prolabsus gelişebilir.
Son olarak bazı rektal prolabsuslu hastalarda prolabsus gelişmesinde kişiye ait anatomik ve fizyolojik özelliklerin rolü olabileceğini de söyleyebiliriz.
Rektal prolabsusun ilaçla tedavisi yoktur, tedavi tamamen cerrahidir. Prolabsusun seviyesi, hastanın yaşı ve hastada diğer hastalıkların mevcudiyeti gibi faktörler de dikkate alınarak hastaya uygulanacak cerrahi yöntem seçilir.
Rektal prolabsus da hasta karından ya da makattan girilerek opere edilebilir. Operasyonun hangi şekilde yapılacağına prolabsusun tipi ve seviyesine göre hekim karar verir. Yine kesin çözüme yönelik cerrahi uygulanabileceği gibi özellikle yaşlı ve düşkün hastalarda geçici çözümlere yönelik daha küçük girişiler planlanabilir.
Rektal prolabsus sıklıkla hemoroid ve makat kanserleri ile karışır. Bana gelen hastalar genellikle daha önceden konuşmuş hemoroid tanı ve tedavisi öyküsü olan hastalardır. Çoğu hastam bana gelmeden önce uzun süreler hemoroid tedavisi görmüştür. Hatta kısa süre önce hemoroid operasyonu uygulanan hastalarım bile olmuştur. Yine kendisini uzun süre hemoroid sanarak tedavi etmeye çalışan ve makattan çıkan kitle ile başvuran hastalarımın az bir kısmında kalın bağırsak ve makat kanseri saptadık.
Hastalarımın, hasta yakınlarının ve diğer ziyaretçilerin şunu unutmaması gerekir. Makatımız büyük abdest yapma ihtiyacını ağrısız, kanamasız ve zorlanmadan karşılamamız için vardır. Bunun dışındaki her türlü anormallik hekim muayenesini gerektirir. Diğer yandan biz hekimler için ağız sindirim sisteminin giriş yeri, makat ise çıkış yeridir. Bizim insanımız makatını değil açmaya ve muayene ettirmeye, makatındaki rahatsızlığından bahsetmeye bile utanır. Sağdan soldan duyduğu ve öğrendiği her türlü ot, çöp, çay, yağ, ilaç ne varsa kullanırlar. Hastalığın tanı ve tedavisinde bu yüzden oluşan gecikmeler ne yazık ki çoğu kez hastalarımızın aleyhine sonuçlanır.
Rektal prolabsus tedavisi her şeklide tarafımdan uygulanmaktadır.